کد مطلب:36691 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » اعتقادات

در انديشه ي سياسي اسلام، جامعه ي مدني به چه معناست؟

جواب اجمالي:


جامعه مدني از اصطلاحاتي است كه در دوران روشنگري در غرب رايج شد و فيلسوفان سياسي غرب تفسيرهاي گونه گوني از آن ارايه كردند. از لابلاي تفسيرهاي گونه گوني كه براي جامعه ي مدني عرضه شده است، مي توان مشخصاتي كلي براي چنين جامعه اي به دست آورد كه نتنها با مفاهيم اسلامي ناسازگاري ندارد بلكه انديشه ي سياسي اسلام بر اساس آن شكل گرفته است.

اين مشخصات كلي عبارتند از:

1. قانون مداري

2. صيانت از حقوق فردي.

3. مساوات افراد در برابر قانون.

4. آزادي مدني.

از اين رو، مي توان مدينة النبي(صلي الله عليه وآله) را نمونه اي از عينيت جامعه ي مدني در اسلام دانست و اسلام را پيشگام تأسيس چنين جامعه اي شمرد.



جواب تفصيلي:


جامعه ي مدني از اصطلاحاتي است كه در دوران روشنگري در غرب رايج شد و فيلسوفان سياسي غرب تفسيرهاي گونه گوني از آن ارايه كردند.

بدبين هايي مانند هابز با تصويري سياه از انسان و جامعه، زور، تزوير، خودخواهي، ترس، بي اعتمادي، طمع و بدي را فضايل جامعه ي مدني دانستند.(1) جامعه ي مدني هابز جامعه اي است كه در آن اژدهايي خونخوار جنگلي از وحوش در حال جنگ را كنترل مي كند.

در پاسخ به اين سؤال بايد گفت: اسلام خود را دين تمام جهان، براي تمام زمان ها معرّفي مي كند و همه ي جهان را سرزمين خود مي داند كه بايد در آنجا پذيرفته و به آن عمل شود. قسمت هايي كه اكثريت مردم اين آيين الهي را پذيرفته اند، «بلد الاسلام» يا «دارالاسلام» (سرزمين اسلام) و قسمتهاي ديگر جهان «بلد الكفر» يا «دارالكفر» (سرزمين كفر) تلقّي مي شود. پس تنها مرزي كه اسلام در جهان مي پذيرد، مرز اعتقاد و عقيده است و تنها عقيده ي ارزشمند از ديدگاه اسلام، همان اسلام است. «إن الدين عند الله الإسلام»(3) اسلام در ازاي مفهوم

---

مهدي هادوي تهراني